Spacerując ulicami Reszla, czuje się średniowieczny klimat miasta. Te niewielkie miasteczko ma wyjątkowo spójną architekturę. Oglądając je z góry, a punktów widokowych nie brakuje, widzimy czerwone dachówki, pokrywające dachy reszelskich kamienic. Kilka uliczek przecinających się pod kątem prostym i już. Czy aby na pewno?

Co można zobaczyć w Reszlu?

1.  Kościół farny pw. św. Piotra i Pawła.

2. Zamek biskupów warmińskich. I koniecznie poznać historię Barbary Zdunek, która była ostatnią czarownicą w Europie, spaloną na stosie.

3. Średniowieczny system wodociągowy i kanalizacyjny.

3. Klasycystyczny ratusz z XIX w.

4. Gotyckie mosty leżące nad rzeką Sajną w Parku Miejskim.

5. Trakt pielgrzymkowy z Reszla do Świętej Lipki z barokowymi kapliczkami.

Reszel – kilka słów o historii miasta.

Wzgórze miejskie zostało zasiedlone przez plemię Prabałtów już przed 2 tysiącami lat.  Z upływem wieków stara osada przekształciła się w obronny gród plemienia Bartów, zwany Resslem.

W 1241 r. Reszlem zawładnęli Krzyżacy, którzy na miejscu dawnego grodu wznieśli drewnianą strażnicę. W  czasie powstań pruskich strażnica przechodziła kilkukrotnie do Prusaków i wracała do Krzyżaków, aby wreszcie przynależeć do biskupów warmińskich. Budowę obecnego, murowanego zamku ukończono przed rokiem 1401. It is a fact that mobile games have become an integral part of the casinodulacleamy.com Gambling industry, as people are now looking for the latest alternatives.

Reszel prawa miejskie uzyskał w 1337 r. W czasach I Rzeczpospolitej zamek stał się letnią rezydencją biskupów, a pod ich protektoratem kwitło rzemiosło, tkactwo i szkolnictwo średnie. Znani byli miejscowi złotnicy, kowale, a także snycerze, których dzieła trafiały do niemal wszystkich warmińskich kościołów i pruskich zborów.

Po I rozbiorze Polski Reszel dostał się pod panowanie pruskie. Zamek został przekształcony w więzienie oraz magazyny. W latach 1806 i 1807 pożary mocno zniszczyły miasto. Aby odbudować domy, rozebrano część murów obronnych a zamek został przekazany gminie ewangelickiej. Pomieszczenia w skrzydle południowym warowni przekształcono w zbór.

Reszel uważany jest za jedno z najpiękniejszych miast Warmii i ja się z tym absolutnie zgadzam.

Reszel – kościół farny pw. św. Piotra i Pawła.

Trochę przypadkowo, pierwsze kroki kierujemy ku imponującemu kościołowi pw. św. Piotra i Pawła. Zlokalizowany jest on na skraju starego miasta, tuż nad skarpą rzeki Sajny.

Kościół został wybudowany w XIV w. następnie około roku 1500 podwyższono masywną wieżę. W chwili obecnej liczy ona 8 kondygnacji i można ją zwiedzać za drobną opłatą. Zdecydowanie warto wdrapać się na jej szczyt, gdyż z jej platformy roztacza się wspaniały widok na miasto oraz zamek.

Kościół zdecydowanie lepiej prezentuje się z zewnątrz, gdyż wnętrze zostało zniszczone podczas pożarów i większość jego elementów pochodzi z XIXw.

Reszel – zamek biskupów warmińskich.

Biskupi warmińscy, którzy sprawowali władzę duchowną i świecką nad Warmią, postanowili w miejscu drewnianej strażnicy krzyżackiej wznieść murowany zamek.  Budowę zakończono w 1401 roku. Zamek pełnił funkcję fortecy nadgranicznej, zwróconej przeciwko Litwie; umacniał przy tym panowanie biskupie w tej części kraju oraz niezależność od władzy terytorialnej Zakonu. Warownia łączyła się z murami obronnymi miasta. Południowe skrzydło wybudowane zostało z przepychem, gdyż tutaj mieściły się komnaty biskupa.

Po przejściu w ręce polskie, w połowie XV wieku, budowla straciła znaczenie obronne i w drugiej połowie następnego stulecia została przekształcona w zameczek myśliwski. 

Po pierwszym rozbiorze Polski , zamek został przejęty przez władze pruskie i wykorzystywany jako więzienie. Olbrzymie pożary spustoszyły zamek. Zrujnowaną budowlę przekazano w 1822 r. gminie ewangelickiej. Przeprowadzony wówczas remont zatarł w znacznym stopniu średniowieczny charakter budowli – m.in. rozebrano piętrowe krużganki oraz przekształcono skrzydło południowe w zbór. Świątyni dobudowano wieżyczkę, kojarzącą się z filmami Disneya, zupełnie niepasującą do reszty budowli.

W 1958 roku zamek został przejęty przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”. Gruntowny remont, przeprowadzony w latach 1976-1985, pozwolił na utworzenie w części pomieszczeń domu pracy twórczej oraz galerii sztuki. Od roku 2001, po kolejnej renowacji, z powodzeniem funkcjonują tu hotel z restauracją i barem, galeria sztuki i muzeum.

Obecnie zamek podzielony jest na 3 części:

– hotelową, zamkniętą dla turystów,

– galerię sztuki, mieszczącą się w dawnym zborze,

– muzeum, gdzie można zwiedzać dziedziniec, najwyższą basztę oraz lochy. Cena biletu: normalny 12 zł, ulgowy 8 zł.

Więcej informacji o zamku oraz rezerwacja pokoi. 

Wystawa Narzędzi Tortur i historia Barbary Zdunek.

W zamku znajduje się fascynująca i skłaniająca do refleksji Wystawa Tortur. Wśród 50 eksponatów można zobaczyć m.in.: „Fotel Czarownicy”, „Żelazną Dziewicę”, „Kołyskę Judasza” oraz „Torturę Wody”.

Ale to, co najbardziej pobudza wyobraźnię turystów, to miłosna historia Barbary Zdunek, która zakończyła się  w płomieniach na stosie. A było to tak:

Barbara była biedną, niedorozwiniętą umysłowo kobietą. Wdawała się w liczne romanse, a jej ostatni oblubieniec nazywał się Jakob Auster. To z nim przybyła do Reszla. Dużo młodszy kochanek szybko znudził się Barbarą i wyrzucił z domu. Zrozpaczona i wściekła Zdunek podpaliła dom, w którym przebywał Jakob. Kochanek zdołał uciec, jednak w pożarze zginęli inni ludzie. Barbara została uwięziona. Zarzucono jej również podpalenie zamku za pomocą czarów.

Przez 4 lata Zdunek przetrzymywana była w lochach zamku. Tam była wielokrotnie gwałcona przez mieszkańców miasta, w wyniku czego, w więzieniu urodziła 2 dzieci. W tym czasie zbierano dowody winy, przesłuchiwano świadków. Wreszcie Izba Sprawiedliwości w Królewcu zatwierdziła wyrok reszelskiego sądu i kobieta została skazana na śmierć poprzez spalenie na stosie. Nastąpiło to 21 sierpnia 1811 i był to ostatni stos w Europie, na którym spłonęła czarownica.

Średniowieczny system wodociągowy i kanalizacyjny.

Reszel może się poszczycić systemem wodociągowym z XIV w. Jak on wyglądał? Do miasta woda była doprowadzana kanałem usypanym z ziemi. Następnie gromadziła się w drewniano-kamiennym zbiorniku filtracyjnym, z którego była rozprowadzana do mniejszych zbiorników czerpalnych. Oryginalny w swej konstrukcji, kanał kamienno–drewniany, znajduje się pod piwnicami kamieniczki Rynek nr 16.

Jeden z takich zbiorników czerpalnych, czyli po prostu studnia, został odkopany i zrekonstruowany, i można go oglądać na rynku, obok ratusza.

Reszel jest jednym z pierwszych miast w Europie, które posiadało własną kanalizację. System ten zbudowany był z drewnianych rur, które odprowadzały ścieki poza obręb miasta.

 

Reszel – klasycystyczny ratusz z XIX w.

Na środku rynku stoi ratusz z charakterystyczną wieżą zegarową. Został on pobudowany na fundamentach starszego, spalonego ratusza. Budynek jest siedzibą władz miejskich.

Reszel – gotyckie mosty leżące nad rzeką Sajną w Parku Miejskim.

Nad rzeką Sajną w XIV w. zbudowano ceglane mosty na podmurówce z kamieni. Dwa z nich: Wysoki i Niski są dobrze zachowane do dnia dzisiejszego. Oba przebudowywane w XIXw. po renowacji powróciły do swojego pierwotnego kształtu.

Nad Sajną rozciąga się park miejski, który może być miejscem przyjemnego spaceru.

 

Trakt pielgrzymkowy z Reszla do Świętej Lipki z barokowymi kapliczkami.

Na drodze łączącej Reszel ze Świętą Lipką, czyli dawne protestanckie Mazury z katolicką Warmią, straszą barokowe kapliczki. Straszą, bo ich stan jest bardzo zły. Od 1968 roku nie były poddawane pracom konserwatorskim. Niegdyś biały tynk, obecnie jest szaro-bury, zagrzybiony, a miejscami nie ma go wcale. A szkoda, bo 15 kapliczek powstało w  latach 1733-1735 i przestawia stacje drogi krzyżowej, wyrzeźbione w piaskowcu przez miejscowych artystów. Zarówno kapliczki, jak i rosnące wzdłuż drogi stare lipy wpisane są do rejestru zabytków.

 

Pozostałe wpisy o Warmii:

Święty Graal jest na Warmii. Dokładna lokalizacja: zamek w Bezławkach.

Wschody i zachody słońca na jeziorach: Jeziorak i Ewingi.

Reszel, maj 2019

Tekst i zdjęcia Ewa Siwiecka